یکی از آثار مهم تاریخی در استان کربلا، قلعه الاخیضر است. این بنا مهم تاریخی به قصر اخَیضَر نیز مشهور است و قدمت آن به قرن اول و دوم برمی‌گردد؛ اما دربارهٔ زمان دقیق آن، اختلاف نظر وجود دارد. در این مطلب، دربارهٔ تاریخچه قلعه الاخیضر خواهیم گفت و معماری و اسرار این بنا را بررسی می‌کنیم.
تا به حال چیزی از طاق کسری شنیده‌اید؟ بی‌شک کسب اطلاعات راجع‌به بلند‌ترین طاق خشتی جهان برای تاریخ‌دوستان اکیداً توصیه می‌شود.
قلعه الاخیضر کجاست؟
در جنوب‌غربی شهر کربلا، یکی از مهم‌ترین آثار باستانی به نام دژ اخیضر قرار گرفته است. این قلعه که در ۴۰ کیلومتری کربلا قرار گرفته است، حدود ۱۵ کیلومتر با شهر عین التمر فاصله دارد.
آدرس قلعه اخیضر را در گوگل مپ ببینید.
تاریخچه دژ اخیضر؛ کاخ عباسی اخیضر
در میان تاریخ‌شناسان، اختلافاتی در خصوص زمان ساخت این بنا وجود دارد. عده‌ای معتقدند که قدمت آن به اواخر قرن اول و اوایل قرن دوم هجری برمی‌گردد؛ یعنی دوران اموی. گروهی دیگر از باستان‌شناسان، قدمت آن را به اوایل حکومت عباسی یعنی نیمهٔ دوم قرن دوم هجری منسوب می‌دانند.
کرزول، باستان‌شناس بزرگ معتقد است که دژ اخیضر به دست پسرعموی منصور عباسی، یعنی عیسی بن موسی ساخته شده است. از این رو، این مکان را به کاخ عباسی الاخضیر نیز مشهور است.
همچنین الویس موسیل بر این باور است که این قلعه را قرامطه در سال ۲۷۷ هجری ساخته است. البته در این نظریه اشکال وجود دارد؛ چراکه شواهد این موضوع را نشان می‌دهد که قدمت دژ اخیضر بیشتر از تاریخ بیان شده است.
این قلعه در گذر زمان به تلی از خاک و ویرانه تبدیل گشت. اما از سال ۱۹۳۴، عراق شروع به شناسایی آثار این بنا را کرد و تا سال ۱۹۸۱ بخشی از قلعه اخیضر را بازسازی کرد.
معماری کاخ الاخیضر
ساختمان این بنا، عمدتاً از گچ و سنگ ساخته شده و برای احداث گنبد و سقف اتاق‌های آن، از آجر استفاده شده است. کاخ اخیضر از حصار‌های مربعی‌شکل و بزرگی تشکیل شده است که طول هر کدام ۱۷۰ متر است. در چهار گوشهٔ این عمارت، برج‌های دایره‌ای‌شکلی وجود دارد. در میان هر ضلع از دژ اخیضر، دروازه‌ای وجود دارد که به وسیله یک راه‌رو به قسمت داخلی کاخ متصل می‌شود. در نقشهٔ این ساختمان مشخص می‌شود که این کاخ هم کارکردی اداری داشته و هم کارکردی مسکونی. دیار‌های بلند آن به مسجد سامرا شبیه است. این عمارت تزئینات خاصی نداشته و تنها گچ‌کاری‌های ریز و ساد‌‌ه‌ای به‌همراه آجرکاری در آن دیده می‌شود.
همچنین ضلع شمالی قلعه الاخیضر اتاق‌های تاریکی یافت می‌شود که در امتداد آن مسجدی قرار دارد. این مسجد داران رواق و شبستان است که بخشی از ساختمان این کاخ را تشکیل می‌دهد.
علاقه‌مندان به تاریخ احتمالاً تا به حال برایشان سوال به‌وجود آمده است که جد همه انسان‌ها، کجا دفن شده است؟ در مطلب زیر روایاتی را بررسی می‌کنیم تا مشخص شود قبر حضرت آدم و حوا کجاست؟
سخن آخر دربارهٔ کاخ اخیضر
در این مطلب از رسم زیارت، سعی کردیم آنچه لازم است دربارهٔ این کاخ باستانی بدانید را در اختیارتان قرار دهیم. قلعه‌ای که به زمان ساخت آن، به صدراسلام برمی‌گردد و به کاخ عباسی اخیضر مشهور شده است و ساختمان آن، از اتاق‌ها و مسجد و رواق‌هایی تشکیل شده و در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
دربارهٔ ارگ اربیل عراق چه می‌دانید؟ در مطلب زیر، با شهر اربیل عراق آشنا شوید و عکس‌هایی از ارگ اربیل ببینید.
